ROZPORZĄDZENIE PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO I RADY

 

z 21 czerwca 1999 r.

 

w sprawie Europejskiego Funduszu Społecznego

 

(1262/1999/WE)

 

 

PARLAMENT EUROPEJSKI I RADA UNII EUROPEJSKIEJ,

 

uwzględniając Traktat ustanawiający Wspólnotę Europejską, a w szczególności zaś jego art.148,

 

uwzględniając wniosek Komisji,

 

uwzględniając opinię Komitetu Ekonomiczno-Społecznego,

 

uwzględniając opinię Komitetu Regionów,

 

działając zgodnie z procedurą ustanowioną w art. 251 Traktatu,

 

a także mając na uwadze co następuje:

 

1)    rozporządzenie Rady nr 1260/99/WE z 21 czerwca 1999 wprowadzające przepisy ogólne dotyczące Funduszy Strukturalnych zastępuje rozporządzenie nr 2052/88/EWG oraz rozporządzenie nr 4253/88/EWG; konieczne jest także zastąpienie rozporządzenia Rady nr 4255/88/EWG z 19 grudnia 1998 wprowadzającego przepisy wykonawcze do rozporządzenia nr 2052/88/EWG dotyczącego Europejskiego Funduszu Społecznego;

 

2)    rozporządzenie nr 1260/1999/WE określa ogólne przepisy, jakim podlegają wszystkie fundusze strukturalne, przy czym należy ustalić, jakie działania spełniają kryteria kwalifikujące je do finansowania z Europejskiego Funduszu Społecznego (zwanego dalej Funduszem) w ramach realizacji Celów 1, 2 i 3, o których mowa w art. 1, akapit pierwszy, punkty 1, 2 i 3 odnośnego rozporządzenia (zwanych dalej Celami 1, 2 i 3) w kontekście wspólnotowej inicjatywy przeciwdziałania dyskryminacji i braku równości szans na rynku pracy, jak też w kontekście innowacyjnych środków działania i pomocy technicznej;

 

3)    istnieje potrzeba szczegółowego określenia misji Funduszu w związku z zadaniami ustalonymi w Traktacie i w kontekście priorytetów uzgodnionych przez Wspólnotę w dziedzinie rozwoju zasobów ludzkich oraz sfery zatrudnienia;

 

4)    wnioski przyjęte na sesji Rady Europejskiej w Amsterdamie w czerwcu 1997 oraz podjęta przez Radę uchwała w sprawie wzrostu i zatrudnienia zainicjowały proces wdrażania Europejskiej Strategii Zatrudnienia, doroczne ogłaszanie wytycznych w sprawie zatrudnienia oraz proces przyjmowania narodowych planów działania w sferze zatrudnienia;

 

5)    istnieje konieczność ponownego zdefiniowania zakresu zadań Funduszu, zwłaszcza w związku z przeprowadzoną restrukturyzacją i uproszczeniem celów Funduszy Strukturalnych, w celu wspierania Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz związanych z nią narodowych planów działania w sferze zatrudnienia;

 

6)    niezbędne jest szczegółowe określenie wspólnej formuły dla interwencji Funduszu w ramach realizacji wszystkich trzech celów Funduszy Strukturalnych, aby zapewnić tym samym spójność i komplementarność działań podejmowanych stosownie do tych celów, w celu usprawnienia funkcjonowania rynku pracy i rozwijania potencjału kadrowego;

 

7)    państwa członkowskie i Komisja zapewniają, że programowanie i wdrażanie działań finansowanych ze środków Funduszu w kontekście realizacji wszystkich celów przyczynia się do promowania równości szans kobiet i mężczyzn w zakresie zatrudnienia oraz do integracji i utrzymania na rynku pracy grup i osób dotkniętych upośledzeniem w różnych aspektach tego zjawiska;

 

8)    państwa członkowskie i Komisja zapewniają także, że wymiar społeczny i aspekt „zatrudnienia” w społeczeństwie zinformatyzowanym brane są w należytym stopniu pod uwagę w trakcie wdrażania działań finansowanych ze środków Funduszu;

 

9)    konieczne jest zapewnienie, by działania związane z adaptacją branżową przebiegały przy uwzględnieniu ogólnych potrzeb środowiska pracy niezależnie od płci, wynikających ze zmian ekonomicznych oraz zmian zachodzących bądź przewidywanych w sferze systemów produkcji, a nie wprowadzanych z myślą o korzyściach jednej tylko firmy czy pojedynczej branży; w tym kontekście na szczególną uwagę zasługują małe i średnie przedsiębiorstwa, a także zapewnienie zwiększonego dostępu do szkoleń oraz lepsza organizacja pracy;

 

10) konieczne jest zapewnienie, że środki Funduszu nadal wykorzystywane będą dla stymulowania zatrudnienia oraz zdobywania kwalifikacji zawodowych, wspierając - w możliwie największym stopniu - działania wstępne, takie jak: doradztwo, tworzenie sieci oraz działania szkoleniowe na terenie całej Wspólnoty; niezbędne są także gwarancje, że działania kwalifikujące się do wsparcia ze środków Funduszu mają charakter horyzontalny i obejmują całość gospodarki, bez ograniczenia a priori do określonych branż czy sektorów;

 

11) konieczne jest ponowne zdefiniowanie działań spełniających kryteria kwalifikujące do objęcia wsparciem ze środków Funduszu, w celu zwiększenia skuteczności realizacji celów polityki w kontekście wszystkich trzech Celów, w realizacji których Fundusz uczestniczy; niezbędne jest także szczegółowe określenie wydatków kwalifikujących się do pokrycia ze środków Funduszu w ramach partnerstwa;

 

12) istnieje konieczność uzupełnienia i uszczegółowienia zawartości planów oraz form pomocy, zwłaszcza w związku ze zmianą definicji Celu 3;

 

13) zapewnienie pomocy przy użyciu środków Funduszu winno, na wszystkich szczeblach, opierać się na priorytetowych założeniach polityki społecznej i zatrudnienia Wspólnoty, a także na priorytetach określonych w narodowych planach działania;

 

14) możliwe jest wprowadzenie mechanizmów, które zapewnią grupom szczebla lokalnego, włącznie z organizacjami pozarządowymi, prosty i szybki dostęp do pomocy ze środków Funduszu, przeznaczonej dla organizacji programowo zajmujących się przeciwdziałaniem zjawisku wykluczenia społecznego, a tym samym umożliwią tym grupom zwiększenie potencjału działania w tej dziedzinie;

 

15) podjęte z inicjatywy Komisji kroki o zasadniczym dla Wspólnoty znaczeniu mają do odegrania istotną rolę w procesie realizacji ogólnych celów wspólnotowych działań strukturalnych, o których mowa w art. 1 rozporządzenia nr 1260/1999/WE; inicjatywy tego typu winny przede wszystkim promować innowacyjność polityki w odnośnym zakresie oraz współpracę w wymiarze ponadnarodowym;

 

16) środki Funduszu przeznaczane są także na zapewnienie pomocy technicznej i realizację działań innowacyjnych, jak też mechanizmów związanych z ich przygotowaniem, monitoringiem, oceną i kontrolą zgodnie z art. art. 22 i 23 rozporządzenia nr 1260/1999/WE;

 

17) należy ustalić kompetencje do przyjęcia przepisów wykonawczych oraz określenie przepisów obowiązujących w okresie przejściowym;

 

18) rozporządzenie nr 4255/88/EWG należy uchylić,

 

 

PRZYJMUJĄ NINIEJSZE ROZPORZĄDZENIE:

 

 

Artykuł 1

 

Zadania

 

W ramach zadań powierzonych do realizacji Europejskiemu Funduszowi Społecznego (zwanemu dalej Funduszem) na mocy art. 146 Traktatu, jak też zadań powierzonych Funduszom Strukturalnym zgodnie z art. 159 Traktatu i stosownie do przepisów zawartych w rozporządzeniu nr 1260/1999/WE, Fundusz winien wspierać działania zorientowane na zapobieganie i przeciwdziałanie bezrobociu oraz na rozwijanie potencjału kadrowego i integrację społeczną rynku pracy, w celu promocji wzrostu poziomu zatrudnienia, równości szans mężczyzn i kobiet, harmonijnego i trwałego rozwoju oraz spójności ekonomicznej i społecznej. Fundusz winien w szczególności wspierać działania podejmowane w ramach realizacji Europejskiej Strategii Zatrudnienia oraz ogłaszanych dorocznie wytycznych w sprawie zatrudnienia.

 

 

Artykuł 2

 

Zakres zastosowania

 

1. Fundusz winien pełnić rolę wspierającą i uzupełniającą w stosunku do działań państw członkowskich w dziedzinie rozwoju rynku pracy i zasobów ludzkich w następujących obszarach polityki zatrudnienia, zwłaszcza w kontekście wieloletnich narodowych planów działania w sferze zatrudnienia:

 

a)    rozwijanie i promowanie aktywnej polityki rynku pracy mającej na celu przeciwdziałanie i zapobieganie bezrobociu, przeciwdziałanie zjawisku długotrwałego bezrobocia zarówno wśród mężczyzn, jak i kobiet, ułatwianie ponownej integracji długotrwale bezrobotnych z rynkiem pracy, a także wspieranie integracji zawodowej ludzi młodych oraz osób powracających na rynek pracy po okresie nieobecności na nim;

 

b)    promowanie równości szans dostępu do rynku pracy dla wszystkich, a zwłaszcza dla osób zagrożonych wykluczeniem społecznym;

 

c)    promocja i doskonalenie:

-      szkoleń zawodowych;

-      edukacji;

oraz

-   doradztwa;

 

jako część polityki kształcenia ustawicznego w celu:

 

- ułatwienia i poprawienia dostępu do rynku pracy i integracji z nim;

- podwyższenia i utrzymania poziomu zatrudnienia

oraz

- promowania mobilności zawodowej

 

d)    promocja wykwalifikowanej, przeszkolonej i zdolnej do adaptacji do zmiennych warunków rynku pracy kadry pracowniczej, popieranie innowacyjności i potencjału adaptacyjnego w zakresie organizacji pracy, rozwijanie przedsiębiorczości oraz warunków sprzyjających tworzeniu miejsc pracy i podwyższaniu kwalifikacji, rozwój potencjału ludzkiego w sferze badań, nauki i technologii;

 

e)    działania zorientowane na zwiększenie dostępu i uczestnictwa kobiet w rynku pracy, włącznie z możliwością rozwijania kariery zawodowej, zwiększenie dostępu kobiet do nowych miejsc pracy, pomoc w uruchamianiu działalności gospodarczej, a także działania zakładające zmniejszenie dysproporcji w ramach zarówno pionowych, jak i poziomych struktur rynku pracy, których podstawą jest dyskryminacja o podłożu płciowym.

 

2. W odniesieniu do obszarów polityki zatrudnienia, o których mowa w ust. 1, Fundusz winien uwzględnić:

 

a)    wspieranie lokalnych inicjatyw w dziedzinie zatrudnienia, a zwłaszcza inicjatyw wspierających lokalne i terytorialne porozumienia na rzecz zatrudnienia;

 

b)    wymiar społeczny i aspekt zatrudnienia w ramach społeczeństwa zinformatyzowanego, w szczególności poprzez wprowadzanie polityk i programów mających na celu rozwój w dziedzinie zatrudnienia w społeczeństwie zinformatyzowanym, oraz zapewnienie równego dostępu do udogodnień i korzyści, jakie niesie informatyzacja;

c)    równość szans dla mężczyzn i kobiet jako założenie włączone do wszystkich działań

 

 

Artykuł 3

 

Działania spełniające kryteria kwalifikujące do objęcia pomocą strukturalną

 

1. Pomoc finansowa ze środków Funduszu winna głównie przyjąć formę pomocy osobom i dotyczyć następujących działań ukierunkowanych na rozwijanie potencjału kadrowego, które mogą stanowić część etapowego podejścia do integracji z rynkiem pracy:

 

a)    kształcenie i szkolenie zawodowe - włącznie ze szkoleniem zawodowym traktowanym jako odpowiednik kształcenia w systemie szkolnym, praktykami zawodowymi, szkoleniami wstępnymi, a w szczególności szkolenie w zakresie podstawowych umiejętności, rehabilitacja przez pracę, działania zorientowane na zwiększanie potencjału zatrudnieniowego na rynku pracy, poradnictwo i doradztwo zawodowe oraz kształcenie ustawiczne;

 

b)    dotacje na tworzenie miejsc pracy oraz dla samozatrudniających się;

 

c)    w sferze badań, nauki i technologii, szkoleń podyplomowych i szkoleń dla kadry zarządzającej i technicznej prowadzone w ośrodkach badawczych i przedsiębiorstwach;

 

d)    tworzenie nowych źródeł zatrudnienia, w tym w gospodarce społecznej (trzeci sektor).

 

2. W celu zwiększenia efektywności działań, o których mowa w ust. 1, środki Funduszu mogą być także wykorzystywane na rzecz:

 

a)    struktur i systemów:

 

i)      rozwijania i doskonalenia systemu szkoleń, edukacji i zdobywania kwalifikacji zawodowych, włącznie ze szkoleniem nauczycieli, szkoleniowców i kadry; ułatwianie pracownikom dostępu do szkoleń i zdobywania kwalifikacji;

 

ii)    modernizacja i zwiększenie skuteczności służb zatrudnienia;

 

iii)    tworzenie więzi pomiędzy światem pracy a sferą edukacji, szkoleń i ośrodków naukowo-badawczych;

 

iv)  rozwijanie, na możliwie najszerszą skalę, systemów przewidywania zmian w sferze zatrudnienia i zapotrzebowania na kwalifikacje zawodowe, zwłaszcza w odniesieniu do nowych modeli pracy i nowych form organizacji pracy, z uwzględnieniem potrzeby godzenia obowiązków rodzinnych z zawodowymi oraz umożliwienia pracownikom w starszym wieku wykonywania, aż do osiągnięcia wieku emerytalnego, pracy przynoszącej spełnienie zawodowe; nie dotyczy to jednak finansowania programów przechodzenia na wcześniejszą emeryturę;

 

b)    działań towarzyszących:

 

i)      pomoc w ramach świadczenia usług dla beneficjentów, w tym m. in. zapewnienie opieki nad osobami będącymi na utrzymaniu beneficjentów;

 

ii)    promowanie społeczno-edukacyjnego rozwoju w celu ułatwienia realizacji etapowego podejścia do integracji z rynkiem pracy;

 

iii)   budzenie świadomości społecznej, informacja i promocja.

 

3. Środki Funduszu mogą być przeznaczone na finansowanie działań podejmowanych zgodnie z przepisami art. 2 ust. 4 akapit drugi rozporządzenia nr 1260/1999/WE.

 

 

Artykuł 4

 

Koncentracja wsparcia

 

1. Przy należytym uwzględnieniu narodowych priorytetów, zwłaszcza zawartych w narodowych planach działania na rzecz zatrudnienia, a także ocen przeprowadzanych ex-ante, należy sformułować strategię uwzględniającą wszystkie odnośne obszary działania, ze szczególnym zwróceniem uwagi na obszary, o których mowa w art. 2 ust. 1 lit. d) i e). W celu maksymalizacji skuteczności pomocy ze środków Funduszu, interwencje Funduszu podejmowane w ramach realizacji tej strategii i przy uwzględnieniu dziedzin priorytetowych, o których mowa w art. 2 ust. 1, winny koncentrować się na ilościowo ograniczonej grupie dziedzin czy zagadnień, oraz być zorientowane na najistotniejsze potrzeby i realizację działań najbardziej skutecznych;

 

Jeśli chodzi o środki przyznawane dla każdej interwencji Funduszu, należy wspólnie dokonać wyboru obszarów działania, które zostaną potraktowane priorytetowo. Należy przy tym wziąć pod uwagę obszary działania wymienione w art. 2 ust. 1, związane z priorytetami krajowymi.

 

2. Programowanie interwencji Funduszu winno zakładać udostępnienie odpowiedniej kwoty ze środków Funduszu na interwencje w ramach realizacji Celów 1, 2 i 3, zgodnie z art. 27 rozporządzenia nr 1260/1999/WE – niewielkich grantów ułatwiających dostęp organizacjom pozarządowym i lokalnym organizacjom partnerskim. Państwa członkowskie mogą wybrać sposób realizacji niniejszego ustępu zgodnie z postanowieniami w sprawie finansowania przewidzianymi w art. 29 ust. 6 rozporządzenia nr 1260/1999/WE.

 

 

Artykuł 5

 

Inicjatywa wspólnotowa

 

1. Zgodnie z art. 20 rozporządzenia nr 1260/1999/WE, Fundusz powinien, na mocy art. 21 ust. 2 odnośnego rozporządzenia, przyczyniać się do realizacji inicjatywy wspólnotowej na rzecz przeciwdziałania dyskryminacji i nierówności szans na rynku pracy (EQUAL).

 

2. Zgodnie z art. 21 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/1999/WE, zakres działań, o których mowa w art. 3 niniejszego rozporządzenia, spełniających kryteria kwalifikujące do objęcia pomocą ze środków Funduszu, może zostać rozszerzony, o ile takie będą decyzje dotyczące wkładu Funduszu w realizację inicjatywy wspólnotowej, o działania, które mogą być finansowane na mocy rozporządzenia nr 1261/1999/WE10, rozporządzenia nr 1257/1999/WE11 oraz rozporządzenia nr 1263/1999/WE12, tak, aby finansowaniem objęto całość działań przewidzianych w ramach powyższej inicjatywy.

 

 

Artykuł 6

 

Działania innowacyjne i pomoc techniczna

 

1. Zgodnie z art. 22 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/1999/WE, Komisja może finansować działania o  charakterze przygotowawczym oraz z zakresu monitoringu i oceny, zarówno na szczeblu państw członkowskich, jak i na szczeblu Wspólnoty, niezbędne dla wdrażania działań, o których mowa w niniejszym rozporządzeniu. Mogą one obejmować:

 

a)    działania o charakterze innowacyjnym oraz projekty pilotażowe dotyczące rynku pracy, zatrudnienia i szkoleń zawodowych;

 

b)    studia, pomoc techniczną oraz wymianę doświadczeń prowadzącą do zwielokrotnienia rezultatów działań;

 

c)     pomoc techniczną związaną z przygotowaniem, wdrażaniem, monitoringiem i oceną, a także kontrolą operacji finansowanych ze środków Funduszu;

 

d)    działania zorientowane, w ramach dialogu społecznego, na kadrę przedsiębiorstw dwu lub więcej państw członkowskich, związane z transferem wiedzy szczegółowej dotyczącej obszarów objętych interwencjami Funduszu;

 

e)    akcje informacyjne obejmujące partnerów zaangażowanych w realizację działań, ostatecznych beneficjentów pomocy z Funduszu oraz ogół społeczeństwa.

 

2. Zgodnie z art. 22 ust. 2 rozporządzenia nr 1260/1999/WE, zakres działań, o których mowa w ust. 1 lit. a) niniejszego artykułu, rozszerzony zostanie, decyzją w sprawie udziału Funduszu, o działania, które mogą być finansowane na mocy rozporządzenia nr 1261/1999/WE, rozporządzenia nr 1257/1999/WE oraz rozporządzenia nr 1263/1999/WE, tak, aby finansowaniem objęto całość działań potrzebnych do realizacji odnośnych działań innowacyjnych.

 

 

Artykuł 7

 

Wnioski o przyznanie pomocy

 

Do wniosku o pomoc ze środków Funduszu winien być dołączony formularz w postaci arkusza elektronicznego, sporządzony wspólnie, wyszczególniający działania kwalifikujące się do objęcia poszczególnymi formami pomocy, tak, aby można było prześledzić całość operacji finansowania - od podjęcia zobowiązania udostępnienia środków pomocowych do wypłaty ostatniej transzy.

 

 

Artykuł 8

 

Przepisy wykonawcze

 

Wszystkie szczegółowe przepisy wykonawcze do niniejszego rozporządzenia przyjmuje Komisja, zgodnie procedurą ustaloną w art. 49 rozporządzenia nr 1260/1999/WE.

 

 

Artykuł 9

 

Przepisy przejściowe

 

Przepisy przejściowe wyszczególnione w art. 52 rozporządzenia nr 1260/1999/WE mają zastosowanie mutatis mutandis do niniejszego rozporządzenia.

 

 

Artykuł 10

 

Klauzula rewizyjna

 

Na wniosek Komisji Parlament Europejski i Rada dokonają rewizji niniejszego rozporządzenia do 31 grudnia 2006.

 

Będą one orzekać w sprawie wniosku zgodnie z procedurą przewidzianą w art. 148 Traktatu.

 

 

Artykuł 11

 

Uchylenie

 

Rozporządzenie nr 4255/88/EWG zostaje uchylone z dniem 1 stycznia 2000.

 

Powołanie się na uchylone rozporządzenie winno być interpretowane jako powołanie się na niniejsze rozporządzenie.

 

 

Artykuł 12

 

Wejście w życie

 

Niniejsze rozporządzenie wchodzi w życie trzeciego dnia po jego opublikowaniu w Dzienniku Urzędowym Wspólnot Europejskich.

 

Niniejsze rozporządzenie obowiązuje w całości i jest bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich.

 

Sporządzono w Luksemburgu, dnia 21 czerwca 1999 r.

 

 

W imieniu Parlamentu Europejskiego                        W imieniu Rady

 

Przewodniczący                                                         Przewodniczący

 

J.M. GIL-ROBLES                                                     G. VERHEUGEN